Standing up for an NHS publicly delivered and free at the point of use for all
by Steve Witherden, Labour candidate for Montgomeryshire and Glyndwr
During the pandemic, my wife underwent treatment for breast cancer. I saw the very best of the NHS in those days. It is my deep conviction that it must continue to be a publicly provided service, free when you need it most and also get the investment it needs to be fit for the future.
That the NHS is struggling across the UK is no secret – whether run by Conservative, Labour, or Scottish Nationalist governments. To score political points on the comparative performance of health services – when everybody knows that the main reason the NHS is on its knees is because the Tories have not delivered sufficient growth and in turn, funding – is to be deliberately misleading.
GDP per capita growth has not recovered since the financial crisis. Productivity is not nearly increasing fast enough to keep up. Despite ever increasing sums, our stagnant economy is simply not robust enough to outpace the demands of an aging population. This was all true before the pandemic and well before Liz Truss blew up the economy with unfunded tax cuts, causing a £30bn fiscal hole.
The poverty caused by the Conservatives mismanagement of the economy has a knock on effect on health. Unheated homes, poor diet and bad housing are the precursors of ill health. We must fight on all these fronts if we are to prevent ill health as well as make people better.
This is why Labour’s plan to fund our public services has to start with bringing stability and steady growth back to the economy, UK-wide.
At the same time, we have had two different parties in power at each end of the M4 since 2010. If a Labour government is elected on 4 July, I will fight for Wales to have its fair share of funding, especially considering its older population, in order to rejuvenate our health service and social care.
Because of our geography, many people take healthcare over the border in England. If elected, I will use my position to facilitate cooperation between the NHS England and GIG Cymru to look at how the whole cross-border system works and to see how we can drive down waiting lists and improve care together.
More locally, delays to the development of the Cefn Mawr Health Centre are ongoing, the Health Hub in Newtown is yet to materialise, and we have lost the local base of our air ambulance. Welsh Government is committed to bringing health services closer to home and I will work with Welsh Government ministers to ensure this happens.
We also urgently need better mental health support, so that people with ill mental health can engage fully with every aspect of life. That means work, recreation, relationships. Mental health in the UK is at crisis level. Suicide is the leading cause of death for under-35s, particularly in men. 300,000 people with mental health problems lose their jobs each year.
The Tories have responded to this by planning to force mentally ill people into work by taking away their benefits. But as anyone with sense can see, you can’t bully ill people into wellness.
Mental and physical health are inextricably linked – if elected, I will always be a loud voice in Parliament for ending the stigma around mental health and placing greater emphasis on preventative measures.
If elected as your MP for Montgomeryshire and Glyndŵr, I would do everything in my power to bring back growth to the economy so that we can again marry funding and technology with healthcare skills and knowledge to modernise our NHS.
The Labour Party created the NHS to offer the best healthcare to everyone who needs it. The founding principles that Aneurin Bevan laid down must be defended, and I fully stand behind them.
Cymraeg
Yn ystod y pandemig, cafodd fy ngwraig driniaeth ar gyfer canser y fron. Gwelais yr ochr orau oll o’r GIG yn y dyddiau hynny. Fy nghred gadarn yw bod yn rhaid iddo barhau i fod yn wasanaeth a ddarperir yn gyhoeddus, yn rhad ac am ddim pan fyddwch ei angen fwyaf, ac iddo gael y buddsoddiad sydd ei angen arno i fod yn addas ar gyfer y dyfodol.
Nid yw’r ffaith bod y GIG yn ei chael hi’n anodd ar draws y DU yn gyfrinach – boed yn cael ei redeg gan lywodraethau Ceidwadol, Llafur, neu Genedlaetholwyr yr Alban. Mae ceisio sgorio pwyntiau gwleidyddol ar berfformiad cymharol gwasanaethau iechyd – pan wyddom oll mai’r prif reswm dros anhawsterau’r GIG yw nad yw’r Torïaid wedi sicrhau twf digonol ac yn ei dro, cyllid – yn fwriadol gamarweiniol.
Nid yw twf CMC y pen wedi gwella ers yr argyfwng ariannol. Nid yw cynhyrchiant yn cynyddu’n ddigon cyflym i gadw i fyny. Er gwaethaf symiau cynyddol, nid yw ein heconomi llonydd yn ddigon cadarn i fynd y tu hwnt i ofynion poblogaeth sy’n heneiddio. Roedd hyn i gyd yn wir cyn y pandemig ac ymhell cyn i Liz Truss chwythu’r economi i fyny gyda thoriadau treth heb eu hariannu, gan achosi twll cyllidol o £30bn.
Mae’r tlodi a achosir gan gamreolaeth y Ceidwadwyr o’r economi yn cael effaith gynyddol ar iechyd. Mae cartrefi heb eu gwresogi, diet gwael a thai gwael yn rhagflaenwyr afiechyd. Rhaid inni frwydro ym mhob un o’r meysydd hyn os ydym am atal afiechyd yn ogystal â gwneud pobl yn well.
Dyma pam mae’n rhaid i gynllun Llafur i ariannu ein gwasanaethau cyhoeddus ddechrau gyda dod â sefydlogrwydd a thwf cyson yn ôl i’r economi, ledled y DU.
Ar yr un pryd, rydym wedi cael dwy blaid wahanol mewn grym ar bob pen i’r M4 ers 2010. Os caiff llywodraeth Lafur ei hethol ar 4 Gorffennaf, byddaf yn brwydro er mwyn cael cyfran deg o gyllid i Gymru, yn enwedig o ystyried ei phoblogaeth hŷn, er mwyn adfywio ein gwasanaeth iechyd a gofal cymdeithasol.
Oherwydd ein daearyddiaeth, mae llawer o bobl yn cymryd gofal iechyd dros y ffin yn Lloegr. Os caf fy ethol, byddaf yn defnyddio fy rôl i hwyluso cydweithrediad rhwng GIG Lloegr a GIG Cymru i edrych ar sut y mae’r system drawsffiniol yn gweithio ac i weld sut y gallwn leihau rhestrau aros a gwella gofal gyda’n gilydd.
Yn fwy lleol, mae oedi i ddatblygiad Canolfan Iechyd Cefn Mawr yn parhau, nid yw’r Hyb Iechyd yn y Drenewydd wedi’i wireddu eto, ac rydym wedi colli canolfan leol ein ambiwlans awyr. Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i ddod â gwasanaethau iechyd yn nes adref a byddaf yn gweithio gyda gweinidogion Llywodraeth Cymru i sicrhau bod hyn yn digwydd.
Mae arnom angen cymorth iechyd meddwl gwell ar frys hefyd, fel y gall pobl â salwch meddwl ymgysylltu’n llawn â phob agwedd ar fywyd. Mae hynny’n golygu gwaith, hamdden, perthnasoedd. Mae iechyd meddwl yn y DU ar lefel argyfwng. Hunanladdiad yw prif achos marwolaeth i rai o dan 35 mlwydd oed, yn enwedig mewn dynion. Mae 300,000 o bobl â phroblemau iechyd meddwl yn colli eu swyddi bob blwyddyn.
Mae’r Torïaid wedi ymateb i hyn drwy gynllunio i orfodi pobl â salwch meddwl i mewn i waith drwy atal eu budd-daliadau. Ond fel y gall unrhyw un â synnwyr weld, ni allwch fwlio pobl sy’n sâl i les.
Mae cysylltiad annatod rhwng iechyd meddwl a iechyd corfforol – os caf fy ethol, byddaf bob amser yn llais cadarn yn y Senedd dros roi terfyn ar y stigma sy’n ymwneud ag iechyd meddwl a rhoi mwy o bwyslais ar fesurau ataliol.
Pe bawn yn cael fy ethol fel eich AS dros Sir Drefaldwyn a Glyndŵr, byddwn yn gwneud popeth o fewn fy ngallu i ddod â thwf yn ôl i’r economi fel y gallwn eto uno cyllid a thechnoleg â sgiliau gofal iechyd a diwygio gwybodaeth i foderneiddio ein GIG.
Creodd y Blaid Lafur y GIG i gynnig y gofal iechyd gorau i bawb sydd ei angen. Rhaid amddiffyn yr egwyddorion sylfaenol a osodwyd gan Aneurin Bevan, a safaf yn llwyr wrthyn nhw.
Steve Witherden is the Labour candidate for Montgomeryshire and Glyndwr.
Promoted by the SHA of 160 City Road, London, England, EC1V 2NX